Yangın Nedir?

YANGIN NEDİR?

Yanıcı Maddenin ısı altında oksijen ile belirli oranlarda birleşmesi sonucu meydana gelen kimyasal zincirleme reaksiyona YANMA denir.

Yanma Örnekleri; Çakmak alevi, Ocak ateşi, piknik ateşi, fırın ateşi gibi…

 

YANGIN, maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan yanma reaksiyonlarının neden olduğu doğal afettir. Kontrol dışına çıkmış yanma olaylarıdır.

Örnek; Daire yangını, İşyeri yangını, Orman Yangını, Araç Yangını…

Elektrik kaçakları, ocaklardan çıkan ateşin savrulması, gazın açık unutulması, işyerlerinde ısınmadan kaynaklı olarak elektrik kaçaklarının olması ve daha birçok nedenden kaynaklı olarak yangınlar meydana gelmektedir. Buna göre yangınların ortaya çıkmasında en büyük etkenlerden biri de yanlış kullanım, bilinçsiz yaklaşım ve ani olaylardır.

YANGIN SINIFLARI

 A SINIFI YANGINLAR (KATI MADDE YANGINLARI)

 B SINIFI YANGINLAR (SIVI MADDE YANGINLARI)

 C SINIFI YANGINLAR (GAZ YANGINLARI)

 D SINIFI YANGINLAR (HAFİF METAL YANGINLARI)

 F SINIFI YANGINLAR ( BİTKİSEL ve HAYVANSAL YAĞ YANGINLARI )

 SINIFLARA DAHİL OLMAYAN

 E ELEKTRİK KAYNAKLI YANGINLAR

 

A SINIFI YANGINLAR (KATI MADDE YANGINLARI)

Katı maddeler başlangıçta yanıcı piroliz gazları ortaya çıkarırlar. Gelişim aşamasında ayrışır ve korlu olarak yanarlar.

KATI YANGINLARI SÖNDÜRME

• Başlangıç aşamasında YSC ile söndürülebilir.

• İLERLEMİŞ KATI yangınların en iyi söndürme maddesi SU dur.

Katı maddeleri söndürmek için kullanılan suyun buharlaşma etkisi, maddeyi soğutarak ortaya çıkar.

 

B SINIFI YANGINLAR (SIVI MADDE YANGINLARI)

Sıvı maddeler buharlaştıktan sonra alevli ve ya parlamalı şekilde yanarlar.

SIVI YANGINLARINA MÜDAHALE

• Başlangıç aşamasında KKT, Köpüklü,CO2 gibi taşınabilir YSC ile söndürülebilir.

• Sıvı yangınların en iyi söndürme maddesi KÖPÜK tür.

 

C SINIFI YANGINLAR (GAZ MADDE YANGINLARI)

• Yanıcı gazlar alevli ve patlama şeklinde yanarlar.

• Kapalı hacimlerde İdeal Seviyede ulaşınca kıvılcımla YANABİLİR VE YA  PATLAYABİLİR.

•Kaçak durumunda BOĞMA VE ZEHİRLEME özelliği bulunmakta

 

D SINIFI YANGINLAR (HAFİF METAL YANGINLARI)

• Alüminyum, Magnezyum, Titanyum, Zirkonyum, Lityum, Sodyum, Potasyum vb. hafif metal yangınlarıdır.

• 1500-2000 °C sıcaklık oluştururlar.

• Korlu, alevsiz ve yüksek sıcaklıkta yanarlar, ortam ısısı çok yüksek olduğu için Su ile müdahale edilirse suyun elementlerine ayrışması sonucu patlama oluşur.

• Özel D tozları ile müdahale edilir, bulunmadığı yerlerde kuru kum veya toprakla örtülerek söndürme gerçekleştirilir.

 

F SINIFI YANGINLAR (GIDA YAĞI YANGINLARI)

• F sınıfı yangınlara hayvansal veya bitkisel kaynaklı yağlar sebep olmaktadır.

Örnek; mutfakta kullanılan pişirme ve kızartma yağı yangınları, davlumbazlar ve yağlı kanallarda meydana gelen yangınlar.

• Yağ yangınlarına suyla müdahale parlamaya neden olacağından kesinlikle tercih edilmemelidir.

 

 E ELEKTRİK KAYNAKLI YANGIN

• Kısa devre

• Ark

• Voltaj yükselmesi & düşmesi

• Aşırı yükleme

• Devreye uygun iletkenin kullanılmaması

• Elektrikli cihaz arızaları

 

YANGIN SAFHALARI                                                                             

• Yangının başlangıç, yayılma ve korlaşma aşamalarında ayrı ayrı davranış biçimleri ve  tehlikeler oluşmaktadır.

 Başlangıç Aşamasında Alev Dili ( Flame-over)

 Gelişme aşamasında yangın gazı tutuşması (Rollover)

 Yayılma Aşamasında Bütün Eşyaların Birden Tutuşması ( Flash-over)

 Korlaşma Aşamasında Yangın Patlaması (Backdraft)

 

YANGIN YERİNDEKİ GAZLAR

Gazları Etkilerine Göre Üç Gruba Ayırabiliriz:

1. Grup Gazlar ( Boğucu )

Gazlar bulundukları ortamdan ve insan vücudundan oksijenin yerini

alarak boğulmaya neden olurlar.

2. Grup Gazlar (Tahriş Edici):

Gazlar nefes yollarını tahriş ve tahrip eder, akciğerleri zedeler.

3- Grup Gazlar ( Zehirli):

Gazlar kanda sinir sisteminde ve hücrelerde zararlara yol açarlar.

 

PATLAMA TEHLİKESİ

Sürtünme, darbe, titreşim, ışık ve ısı etkisi ile kararlı dengesini kaybeden katı, sıvı, gaz halindeki maddelerin fiziksel ve kimyasal reaksiyon sonucu çevresine zarar vermesine patlama, buna sebep olan maddelere de patlayıcı maddeler denir.

 

PATLAMA ÇEŞİTLERİ

a) Patlayıcı Maddelerin Patlaması; Yangın yerinde patlayıcı maddeler olabilir. Bu maddelerin ısı ile teması çok şiddetli patlamalara neden olur. (Dinamit,TNT)

b) Oda Patlaması; Patlama yoğunluğuna ulaşan gazların kıvılcım veya alev ile teması

sonucu oluşan kimyasal reaksiyondur. (LPG, Doğalgaz)

Toz Patlaması; Ortama yayılan toz bulutu hava ile karışarak yeterli konsantrasyona ulaştığında kıvılcım veya ısı ile temas ettiğinde patlama gerçekleşir

(Tahıl Tozu, Ahşap Tozu, Bazı Metalik Tozlar)

 

Fiziksel Patlama; Yangın yerinde içinde yanıcı gaz olsun olmasın bütün basınçlı

kaplar ısı ile fiziksel patlama tehlikesi oluştururlar.

(LPG Tüpleri, Yangın söndürme tüpleri, deodorantlar, düdüklü tencere)

 

SÖNDÜRME YÖNTEMLERİ

Söndürme maddelerinin amacı; Yanma olayını meydana getiren maddelerden

herhangi birini ortadan kaldırmak suretiyle yangının durdurulmasıdır.

Söndürme Yöntemleri; Soğutma, Boğma, Engelleme, Yakıtı Giderme